فصل دوم- انتخاب سردفتران و دفتریاران و صلاحیت آنها
ماده 6- اشخاص زیر را می توان بسردفتری دفترخانه اسناد رسمی تعیین نمود:
اشخاصی كه دارای لیسانس حقوق در رشته قضایی یا منقول از دانشكده الهیات یا دانشكده سابق معقول و منقول باشند.
كسانی كه دارای دو سال سابقه خدمات قضائی یا وكالت پایه یك دادگستری باشند.
سایر لیسانسیه ها بشرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری
اشخاصی كه از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آئین نامه ای كه به تصویب وزارت دادگستری میرسد باشند.
دفتریارانی كه دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق سوم ماده 10 قانون دفتر اسناد رسمی مصوب 1316 باشند به شرط داشتن 5 سابقه دفتریاری.
دفتریارانی كه دارای دیپلم كامل متوسطه باشند بشرط داشتن هفت سال سابقه دفتر یاری اول.
دفتر یاران اول كه در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و 15 سال سابقه دفتریاری اعم از متناوب مستمر داشته باشند.
تبصره 1- متصدیان دفاتر اسناد رسمی كه تا تاریخ اجرای این قانون با رعایت مقررات قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1316 درجه بندی شده اند كماكان صلاحیتشان برای تنظیم و صبت اسناد رسمی محدود به حدودی است كه در آخرین اجازه نامه آنها ابلاغ شده است.
تبصره 2- پس از تصویب این قانون سازمان ثبت اسناد و املاك كشور نسبت به تطبیق وضع سردفتران كه بر اساس قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1316 منحصراً در حد قانونی درجات دوم و سوم انجام وظیفه می كنند با مقررات این قانون طبق آئین نامه ای كه بتصویب وزارت دادگستری میرسد اقدام خواهند كرد.
تبصره 3- بمنظور ترتیب كادر علمی و فنی برای سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و دفتر اسناد رسمی وزارت علوم و آموزش عالی با جلب نظر وزارت دادگستری با توجه به آئین فاصله ای كه طبق مقررات این قانون تدوین و بتصویب وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت دادگستری خواهد رسید از طریق تشكیل كلاسهای مخصوص یا تاسیس رشته ای خاص در دانشكده ها یا منظور نمودن فنون مزبور در برنامه های تحصیلی آموزشگاههای عالی اقدام خواهد كرد فارغ التحصیلان رشته مزبور بر سایر داوطلبان سردفتری و دفتریاری حق تقدم خواهند داشت.
ماده 7- دارندگان دانشنامه لیسانس را بدون كارآموزی و دارندگان دیپلم كامل متوسطه را به شرط یك سال كارآموزی می توان به دفتریاری دفاتر اسناد رسمی انتخاب نمود. دفتریارانی كه در تاریخ تصویب این قانون به دفتریاری اشتغال دارند كماكان دفتریار شناخته می شوند.
تبصره- كفیل دفترخانه باید واجد همان شرایطی باشد كه برای سردفتر مقرر است.
ماده 8- به وزارت دادگستری اجازه داده می شودذ از تاریخ تصویب این قانون تا ده سال در صورتی كه برای تصدی دفتر اسناد رسمی و دفتر یاری در خارج از مرازك استان داوطلب واجد شرایط موضوع مواد 6 و 7 این قانون موجود نباشد از میان اشخاص واجد شرایط طبق قانون سابق انتخاب كنند سازمان ثبت اسناد و املاك كشور فقط در صورتی با تقاضای انتقال این افراد به محل دیگر موافقت می نماید كه در محل جدید نیز داوطلب واجد شرایط وجود نداشته باشد.
ماده 9- سن سردفتران در بدر اشتغال نباید كمتر از بیست و چهار سال و بیشتر از پنجاه سال و سن دفتریاران نباید كمتر از بیست سال و بیشتر از پنجاه سال باشد.
ماده 10- پس از تصویب این قانون هر یك از سردفتران و دفتریاران اول كه دارای سی سال سابقه خدمت اخذ اعم از متوالی یا متناوب (اعم از سردفتری و دفتریاران اول) باشد میتواند تقاضای بازنشستگی كند. نحوه استفاده این اشخاص از مزایای بازنشستگی بموجب آئین نامه موضوع ماده 68 این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 11- سردفتران و دفتریاران اول پس از رسیدن به سن 65 سال تمام بر اساس مقررات این قانون بازنشسته خواهند شد ملاك تشخیص سن، شناسنامه ای است كه در بدو اشتغال به كار ارائه شده است.
تبصره- سردفتران و دفتریاران اول كه در تاریخ تصویب این قانون به كار اشتغال دارند می توانند تا سن هفتاد سال تمام به كار ادامه دهند.
ماده 12- اشخاص زیر را نمی توان بسمت سردفتری یا دفتریاری انتخاب یا ابقاء گردد:
اتباع بیگانه
كسانیكه تحت قیومیت یا ولایت هستند.
محكومین بانفصال دائم از خدمات دولتی یا قضائی یا وكالت دادگستری و همچنین محكومین بانفصال موقت از خدمات و مشاغل مزبور در مدت انفصال یا تعلیق
محكومین به جنایات امری و محكومین به ارتكایب جنحه های منافی عفت و همچنین محكومین به جنحه های مطابق قانون مستلزم محرومیت از بعضی حقوق اجتماعی مذكور در ماده پانزده قانون مجازات عمومی است و همچنین اشخاصی كه احراز شود به اتهامات جنایت عمدی تحت محاكمه هستند.
اشخاص مشهور به فساد عقیده و معتادین به مواد مخدر به كسانیكه فاقد صلاحیت اخلاقی باشند.
ماده 13- سردفتران و دفتریارانی كه به اتهام ارتكاب جنایت عمدی مطلقاً ویا به ارتكاب جنحه های مذكور در ماده 19 قانون مجازات عمومی از طرف مراجع قضایی علیه عموم كیفرخواست صادر شود تا صدور حكم قطعی معلق خواهند شد در صورتی كه سردفتر معلق شود دفترخانه تا روشن شدن حكم نهایی سردفرت معلق به كفالت دفتریار واجد شرایط یا سردفتر دیگری ارائه خواهد شد و در صورت فراغت از اتهام منتصب سازمان ثبت اسناد و املاك كشور مكلف است بلافاصله اجازه اشتغال مجدد او را صادر نماید.
ماده 14- یك سردفتر نمی تواند مصدی امور دو دفترخانه باشد كفالت دفترخانه دیگر در مواردیكه به موجب این قانون مقرر است تصدی محسوب نمی شود.
وظایف سردفتر كفیل نسبت به امور دفترخانه كه سردفتر آن در حال تعلیق یا مرخصی یا معذوریت است و یا به علت فوت یا بازنشستگی سردفتر دفترخانه تعطیل شده است در هر یك از شقوق مذكور در فوق طبق آئین نامه معین خواهد شد.
ماده 15- مشاغل ذیرمنافی شغل سردفتری و دفتریاری است.
قضاوت و وكالت دادگستری و عضویت در موسسات دولتی و وابسته به دولت وشهرداری ها.
اشتغال به امر تجارت بنا به تعریف ماده 1 قانون تجارت
عضویت در هیئت مدیره و مدیریت عامل شركت های تجاری و بانكها و موسسات بیمه و موسسات دولتی و یا وابسته به دولت.
مدیریت روزنامه یا مجله اعم از مدیر مسئول یا مدیر داخلی و صاحب امتیاز و سردبیر (به استثناء نشریه كانون سردفتران و مجلاتی كه صرفاً جنبه علمی داشته باشد)
تبصره 1- تدریس در دانشگاه و مدارس عالی با اجازه وزارت دادگستری مانع از اشتغال به شغل سردفتری یا دفتری یاری نخواهد بود.
تبصره2- سردفتر یا دفتریار در صورت انتخاب به نمایندگی مجلسین یا شهردار انتخابی با حفظ سمت از اشتغال به سردفتری معذور خواهد بود و در این مدت دفترخانه به تصدی دفتریار واجد شرایط كه از طرف سردفتر معرفی می شود اداره خواهد شد.
مدت نمایندگی سردفتر در مجلسین یا خدمت در سمت شهردار انتخابی جز سنوات خدمات او محصوب می شود.
ماده 16- سردفتران و دفتریاران قبل از اشتغال به كار باید سوگند یاد نمایند (متن سوگند نامه و ترتیب اجرای آن به موجب آئین نامه خواهد بود).
ماده 17- سردفتران و دفتریاران قبل از شروع به كار باید ضامن نیز بدهند ترتیب گرفتن ضامن و میزان ضمانت و شرایط و نحوه استفاده از آن بموجب آئین نامه خواهد بود