نحوه تنظیم سند صداق اموال غیر منقول

به موجب ماده 1082 قانون مدنی با وقوع عقد ازدواج زوجه مالک مهر می شود ولیکن به موجب بند 4 مقررات متحد‌الشکل بودن ثبت عقد ازدواج و طلاق مصوب 20/5/1311 وزارت عدلیه سابق و بند 153 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 1365 در مواردی که اموال غیر منقول مهر قرارداده می شود برای اینکه سند ازدواج نسبت به ملک هم رسمیت حاصل نماید ورقه ازدواج باید عیناً در دفتر اسناد رسمی نیز مطابق مقررات مربوط به ثبت اسناد رسمی اموال غیر منقول به ثبت رسیده و خلاصه آن توسط دفتر اسناد رسمی به ثبت محل ارسال شود و اخذ امضای مجدد از زوجین ضرورت ندارد.

^{منبع :نظریه مشورتی کانون سردفتران و دفتریاران تهران} 

• روش تنظیم سند صداق

پس  از اخذ استعلام ثبت برای املاک ثبت شده(توسط دفتر اسناد رسمی )و یا وضعیت ثبتی برای املاک در جریان ثبت(توسط دفتر ازدواج) و نامه های مورد نیاز ماخوذه از قبیل شهرداری و دارائی و غیره ( توسط دفتر ازدواج ) سپس  متن قباله ازدواج از ابتدا "هو المولف القلوب " تا  پایان صداق و شرایط آن در متون و شرایط حقوقی تایپ و در دفتر  ثبت میگردد و نیازی به ثبت مابقی موارد شروط و شهود مندرج در نکاحیه نمی باشد  زیرا امور مربوط به نکاح و شرایط ضمن العقد  در دفتر ازدواج ثبت شده و نیاز به دوباره کاری نیست فقط ثبت صداق تکلیف است  که مراتب و طبق معمول دیگر اسناد و بدون نیاز به امضا طرفین ثبت و توسط سردفتر و دفتریار امضا و در صفحه آخر دفترچه نکاحیه مراتب هزینه ها و شماره و نوع سند و تاریخ سند اخبار میگردد با امضا سردفتر و دفتریار و مهر دفترخانه و سپس سند صداق و دفترچه نکاحیه  به دفتر ازدواج ارسال میگردد  و نامه ها و یک نسخه  چاپ سند در دفتراسناد بایگانی میشود .

نظر مخالف در خصوص اخذ استعلامهایی از قبیل شهرداری یا بیمه و ... 

آقای علیرضا طباطبایی سردفتر بازنشسته 3یزد:

دفاتر ازدواج هیچگونه تکلیفی به استعلام از شهرداری و تامین اجتماعی و غیره(به جز استعلام دارایی) ندارند و از طرفی چون در دفتر اسناد رسمی صرفا ثبت دفتر میشود لذاتکلیفی  برای دفاتر اسناد هم نیست. در خصوص ایراد که چرا امضا زوجین نیاز نیست بیان نمودند همان قانونگذاری که قانون ثبت را تصویب کرده و تشریفات تنظیم سند و اخذ گواهیها را مقرر فرمود در این مورد خاص صلاحیت صداق غیر منقول را برای سردفتر ازدواج مقرر و وی را مکلف کرده است تحت الحفظ نکاحیه را برای ثبت به دفتر اسناد ارسال و حتی هزینه ثبت آن را هم ارسال نماید قانونگذار بیان ننموده متعاملین را به دفتر اسناد هدایت کنند اتفاقا برای رعایت ماده 22 قانون ثبت و ثبت در دفتر املاک و عدم  صلاحیت سردفتران ازدواج به ارسال خلاصه، این تکلیف وضع گردیده است.

 

• اخذ وجوه بر اساس: قیمت منطقه بندی

• آئین‌نامه متحد الشکل شدن ثبت ازدواج و طلاق با اصلاحات بعدی (مصوب 20/5/1311 با اصلاحات بعدی‌)بند4 ـ در مواردی که اموال غیر منقول مهر قرار داده می‌شود برای اینکه سند ازدواج نسبت به ملک هم رسمیت حاصل نماید اگر ملک ثبت شده باشد و صاحب دفتر ازدواج دارای دفتر اسناد رسمی هم باشد بایستی ورقه ازدواج را در دفتر اسناد رسمی‌هم مطابق مقررات ثبت نموده و خلاصه آن را مطابق مقررات قانون و نظامنامه ثبت تهیه نموده به دفتر املاک بفرستد و اگر ملک ثبت نشده باشد بایستی سند ازدواج را در دفتر اسناد رسمی ثبت کند و در صورتی که صاحب دفتر ازدواج دارای دفتر اسناد رسمی نباشد بایستی سند ازدواج را تحت مسئولیت به یکی از دفاتراسناد رسمی حوزه خود و اگر در آن حوزه دفتر اسناد رسمی نباشد به یکی از نزدیکترین دفاتر اسناد رسمی حوزه مربوطه‌ارسال دارد تا مطابق مقررات به ثبت برسدو البته در همه موارد حق الثبت قانونی ملک برای ثبت در دفتر اسناد رسمی اخذ خواهد شد.

• ماده 2 قانون ازدواج مصوب 1310 هم مقرر داشته است که «قباله ازدواج و طلاق نامه در صورتی  که مطابق  نظامنامه وزارت عدلیه به ثبت رسیده باشد سند رسمی .................محسوب خواهد شد و ماده 18 نظامیه دفتر ثبت  ازدواج و طلاق  که در اجرای  ماده 19 قانون ازدواج  توسط وزارت عدلیه  تنظیم شده است  در تفسیر ماده 2 قانون مذکور بیان میدارد که «اوراق عقد و طلاقی  که مطابق مقرارت  این نظامنامه به ثبت برسد سند رسمی بوده و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در آن معتبر خواهد بود مگر اینکه مجعولیت آن ثابت شود  و درباره قدرت اجرائی قباله  نکاح در خصوص مهریه نیز مقرر میدارید که «در مورد مهریه  سند رسمی ازدواج بدون احتیاج حکمی از محاکم عدلیه ، اجرائیه به تقاضای زوجه یا قائم مقام او صادر خواهد شد »بنابر این نیازی به امضای زوجین نمی باشد و امضای زوج در ورقه نکاحیه  برای انتقال صداق غیر منقول کافی است و در موردی که ایراد شد شاید شخص ثالثی مهر نماید نیز امضا ایشان به همین منوال اخذ شده است .

• سند ازدواج به مهریه  سند لازم الاجراء می باشد و به تقاضای زوجه  یا قائم مقام  قانونی او اجرائیه صادر می شود و نسبت به مهریه  و تعهداتی که ضمن  ثبت ازدواج  و طلاق  شده است نسبت به اموال  منقول  و در مورد سایر تعهدات  باستثنای اموال غیر منقول  از دفتری  که سند را تنظیم کرده است  و درخواست اجرا می شود (ماده یک آئین نامه  اجرای قانون ثبت مصوب 1322 بنابراین تا وقتی که صداق غیر منقول در دفتر اسناد رسمی ثبت نشود ورقه نکاح نسبت به ملک (صداق) رسمیت ندارد و بر اساس آن برای وصول مهریه نمی توان اجرائیه صادر کرد.